موقعیت جغرافیایی
آذربایجان شرقی یکی از استان‌های مهم، پرجمعیت و آباد ایران است که در گوشه شمال‌غرب کشور واقع شده است. این استان دارای مرز مشترک با جمهوري‌هاي آذربايجان، نخجوان و ارمنستان بوده و به دلیل واقع شدن در مسير جاده ابريشم و داشتن موقعيت ويژه جغرافيايي به عنوان چهارراه ارتباطي ايران و اروپا و دروازه مشرق زمین خوانده می‌شود. مساحت این استان 45491 كیلومتر مربع است که حدود 2.8 درصد از مساحت كل كشور را شامل می‌شود. این استان از نظر موقعیت طبیعی در محل به‌هم خوردگی دو رشته كوه البرز و زاگرس، به‌عبارتی در زون البرز و آذربایجان و در گوشه شمال‌غرب فلات ایران واقع شده‌است.
مرزهای استان
استان آذربایجان شرقی از ناحیه شمال، با كشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان (وابسته به كشور آذربایجان) به طول 235 كیلومتر دارای خط همجواری است كه مرز مشترک این استان با كشورهای فوق را رود ارس تشكیل می‌دهد. در حال حاضر ارتباط استان با كشورهای همجوار در طول این مرز تنها از سه نقطه جلفا، خداآفرین و كردشت (مرز نوردوز) انجام می‌گیرد. این استان از ناحیه غربی و جنوب غربی با آذربایجان غربی همجوار می‌باشد. در جنوب خود با استان زنجان و از ناحیه شرقی نیز با استان اردبیل حدود 400 كیلومتر مرز مشترک دارد.
اقلیم و آب و هوا
آب و هوای آذربایجان شرقی به طور كلی سرد و خشک است و این استان همواره تحت تأثیر بادهای سرد شمالی و سیبری و بادهای مرطوب دریای سیاه و مدیترانه و اقیانوس اطلس قرار دارد. به علاوه، بادهای محلی نیز تحت تأثیر شرایط طبیعی استان از سوی كوهستان‌های بلند و دریاچه‌های ارومیه و خزر به سوی دشت‌ها و جلگه‌ها می‌وزند. آذربایجان شرقی از لحاظ تقسیم‌بندی‌های اقلیمی جزو مناطق نیمه‌خشک به حساب می‌آید اما علاوه بر پوشش گیاهی متنوعی كه در فضاهای جلگه‌ای، دره‌ای و كوهستانی استان وجود دارد، جنگل‌های متراكمی نیز نقاط مختلف استان را پوشانده است. در شمال ارسباران، دره ارس و شهر ورزقان، كوه‌های قازان‌داغی و قندراتباشی واقع شده است كه پوشیده از درختان جنگلی و مراتع كوهستانی است.
پیشینه تاریخی
خطه آذربایجان از كهن ترین تمدن‌های ایرانی بوده و جایگاه استواری در تمدن باستانی ایران دارد. تبریز مركز تاریخی این خطه، شهری است كهن كه اولین نشانه های تاریخی آن به هشت قرن قبل از میلاد مسیح مربوط می شود جایی كه در كتیبه سارگن دوم پادشاه آشوری از فتح آن یاد می شود. به روایت تاریخ، آذربایجان در زمان های بسیار دور مسكونی بوده و از فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و صنعتی چشمگیری (به لحاظ واقع شدن بر سر راه جاده ابریشم) برخوردار بوده است، به گونه‌ای كه دانشمندان باستان شناس، بافت قدیمی ترین فرش بافته شده (فرش پازیرك) را به این منطقه نسبت می دهند.
ظرفیت‌های استان
آذربایجان‌شرقی یکی از قطب های مهم صنعتی کشور است و وجود بسیاری صنایع با قابلیت‌های موجود به رونق صنایع و توسعه منطقه کمک شایانی کرده است. این استان یکی از مناطق غنی کشور از نظر وجود ذخایر مختلف و متنوع معدنی است و بیش از ۸ ميليارد تن ذخيره معدني در استان شناسايی شده است. آذربایجان شرقی با دارا بودن ۴۱۴ هزار هکتار اراضی آبی و ۸۰۷ هزار هکتار اراضی دیمی، جزء استان‌های برتر در تولیدات کشاورزی و دامی می‌باشد. این استان همچنین یکی از قطب‌هاي صنعت گردشگري به دليل برخورداري از جاذبه‌هاي طبيعي، تاريخي و زيست‌محيطي کشور است. آذربایجان شرقی همچنین دارای ارتباطات حمل و نقل جاده‌ای و ریلی وسیع با کشورهای همجوار می‌باشد.